El Bileği Kırıkları
El Bileği Kırıkları
El bileği kırıkları : El bileği eklemi, iki ön kol kemiğinin alt ucu, 8 tane küçük el bileği kemiği ve eldeki tarak kemiklerinin taban kısımlarının oluşturduğu 15 kemik ve aralarındaki onlarca eklem yüzeyinden oluşan vücudun en karmaşık eklemlerinden bir tanesidir. Bu karmaşık ve komplike yapısından dolayı el bileği eklemi 3 boyutlu düzlemde son derece geniş eklem hareket genişliğine sahip bir yapıdadır.
El Bileğimiz nasıl ve ne şekilde kırılabilir?
- El bileği kırıklarında, el açık vaziyette yere düşüldüğünde bu kemiklerin herhangi birinde kırık oluşabilir.
- Trafik kazası yada yüksekten düşme gibi yüksek enerjiyle oluşan travmalarda parçalı ve ciddi kırıklar oluşabilmektedir.
- İleri yaşlarda görülen osteoporoz (kemik erimesi) ise daha düşük enerjili basit travmalarla kırıklara neden olmaktadır.
El bileğinde daha çok kırılan kemik radius’tur.
El bileğimizin kırıldığını nasıl anlarız?
El bileğimizin kırıldığını; kırık oluştuğu zaman el bileği etrafında şişlik, ağrı, el bileği ve elin kullanımında zorluk, kısıtlılık olduğu zaman anlayabiliriz. El bileğinin şekli genellikle bozulmuştur. Bazı kırıklar daha basit, yerinden ayrılmamış tarzda olurken; bazı kırıklar çok parçalı, yerinden ayrılmış ve şekil bozukluğuna neden olacak tarzda parçalanmış olabilir.
Eklem yüzüne kadar ilerleyen ve eklem hattında düzensizliğe neden olan kırıkların eklemin geleceğini olumsuz yönde etkileyecek özellikleri vardır. Eğer kırık açık yaralarla beraber olacak kadar yüksek enerjiyle oluşmuşsa enfeksiyon dahil bir çok komplikasyonlana neden olabilir.
El Bileği Kırıklarında Dikkat Edilecek Hususlar
Bir el bileği kırığının her yönüyle anlaşılabilmesi için muayeneden sonra ayrıntılı olarak görüntülenmesi gerekir. Normal rontgen incelemesinden başka bilgisayarlı tomografi ve/veya MR incelenmesi yapıp hem kırığın ayrıntılarıyla ortaya konmasına çalışılırken hem de beraberinde yumuşak doku yaralanmalarının varlığı ve ciddiliği araştırılabilir. Kemiğin bütünlüğünün kaybıyla beraber çevresindeki ligamentlerin, bağ ve kapsüler yumuşak dokuların, tendonların, kas ve sinirlerin de yaralanma ihtimalleri olduğu için bu yapıların hepsinin tek tek bütünlüğünün tespit edilmesi gerekebilir.
El Bileği Kırığının Tedavisi
El bileği kırığının tedavi planı kırığın pozisyonuna, cinsine ve çeşidine göre değişir. Kırığın kaymamış ve yerinde duruyor olmasına ya da kemiğin yapısının bozulup yerinden oynamış olmasına göre tedavi şekli farklı olur. Ayrıca hastanın yaşı, genel sağlık durumu, hangi elinin etkilendiği, iş ve sosyal yaşamı, beraberinde başka yaralanmaların olup olmaması, el bileği ekleminde veya çevre eklemlerde kireçlenme gibi başka rahatsızlıkların olup olmaması gibi durumlar da tedaviyi uygularken göz önünde bulundurulur.
- Eğer kırık yerinden ayrılmamışsa ya da düzeltildikten sonra yerinde kalabiliyorsa bir alçı ya da atel ile tedavisi mümkündür.
- Kırık ayrılmış ve yerine konamıyor ise ya da çok parçalıysa, eklem hattına uzanıyorsa cerrahi tedavi gerektirebilir.
El Bileği Kırıklarında cerrahi tedavi
El bileği kırıklarının ameliyatlı tedavisinde kırık yerine yerleştirildikten ve normal anatomik yapı oluşturulduktan sonra tespit olarak çeşitli çiviler, teller, vidalar, plaklar ya da eksternal fiksatör denen cihazlar kullanılabilir. Bazen eklem hattının tekrar düzeltilmesi ve kontrolü için el bileği artroskopisi gibi endoskopik yöntemlerden yardım alınabilir. Doktor her hastanın özelliğine göre ve kırığın karakterine göre en uygun tedaviyi seçmeye çalışır. Çok parçalanmış, ezilmiş ya da kemik kaybıyla giden yüksek enerjili el bileği kırıklarında (travmalarda) kırık düzeltildikten sonra yapıda kemik eksiklikleri olabilir. Böyle durumlarda değişik kemik yamaları (kemik greftleri) gerekebilir. Bu durumda ya vücudun başka bir yerinden kemik alınarak eksiklikler giderilmekte ya da değişik kemik greftleri veya kemik benzeri ürünler kullanılmaktadır.
Prof. Dr. Eftal Güdemez
Ortopedi ve Travmatoloji
El Cerrahisi ve Mikrocerrahi
